Hoe leef je samen in een kleine ruimte, met mensen die elkaar moeilijk verstaan? Dat is best een uitdaging, merkt Fides (47). Hij vluchtte begin 2023 uit Kameroen en woont sindsdien in het AZC in Harderwijk. Fides blijkt een echte bruggenbouwer. Dankzij afspraken met zijn huisgenoten heeft hij het verblijf een stuk aangenamer gemaakt.

Fides (foto Cees Wouda)
Fides (foto Cees Wouda)

Vanwege de taalstrijd in Kameroen – 80 procent van de bevolking spreekt Frans, 20 procent Engels – is daar in de afgelopen jaren een groot binnenlands conflict ontstaan, vertelt Fides. Zijn vrouw had veel met de regering te maken en moest noodgedwongen vluchten. Zij woont inmiddels vijf jaar in de Verenigde Staten. Ook voor hem werd het onveilig. Fides bood in Kameroen juridische hulp aan vrouwen in kwetsbare posities, maar werd steeds vaker onder druk gezet door de autoriteiten. ‘Eerst heb ik mij verstopt in het bos, maar dat was een onhoudbare situatie.’

Vluchten zonder familie

Met hulp van familie vluchtte Fides naar Europa. Zijn vier kinderen liet hij achter bij zijn moeder en broer. Ja, een pijnlijke beslissing, die hem tot op de dag van vandaag stress bezorgt. ‘De oudste is 14, de jongste 8. Ik heb een aanvraag gedaan bij de IND om mijn vrouw en kinderen naar Nederland te laten komen. Ik hoop echt dat het lukt.’

Dankbaar

Ondanks dat gemis en verdriet is Fides ook blij dat hij veilig in Nederland zit. ‘Er zijn hier veel banen, je hebt goed onderwijs en goede gezondheidszorg; dit land is geweldig.’ Dankbaar is hij voor alle COA-medewerkers. ‘Zij nemen de tijd voor je, denken goed mee en geven altijd informatie.’ Die eerste periode moest hij wel wennen. ‘Ik had eigenlijk verwacht dat elke bewoner een eigen kamer zou hebben, maar nu moest ik een ruimte delen met drie mensen die geen Engels spraken. Dat was lastig communiceren.’

Elkaar begrijpen via Google Translate

Vrijwel direct wierp hij zich op als bemiddelaar en organisator. ‘Toen ik bij onze unit kwam, heb ik ingevoerd dat we veel overleggen. We gebruiken Google Translate en proberen rekening te houden met elkaar. Ondanks de kleine ruimte kunnen we toch goed samenleven. We zijn één unit, zeg ik altijd. Dus je moet je best doen om de ander te begrijpen en te respecteren.’ 

Mensen helpen met begrijpen hoe het werkt in Nederland

Binnen het AZC helpt hij bewoners die naar de dokter of het ziekenhuis moeten. ‘Niet iedereen begrijpt hoe dat werkt in Nederland. Dat je eerst moet bellen voor een afspraak, bijvoorbeeld. Sommigen denken dat je altijd naar een dokter kunt en dat die meteen tijd heeft.’ Vanwege traumatische ervaringen schieten veel AZC-bewoners sneller in de stress, merkt Fides. ‘Vaak als ze iets niet begrijpen of als ze om onduidelijke redenen moeten wachten. Ik leg dan uit dat ze meer geduld moeten hebben. Zo van: Als je rustig blijft en de regels volgt en respecteert, dan krijg je echt wel hulp. Want zo werkt het in Nederland.’

Iedereen is vriendelijk en wil helpen

Fides houdt van koken en eet ook graag samen met zijn huisgenoten. Hij heeft een winkel gevonden waar je Afrikaanse ingrediënten kunt kopen. Hij maakt regelmatig soep met kip en gedroogde vis. Ook bezoekt hij graag mooie, natuurlijke plekken in de omgeving. Tijdens zo’n fietstochtje raakt hij soms de weg kwijt. ‘Maar dan vraag ik het gewoon even aan iemand op straat. Het valt mij echt op: iedereen is vriendelijk en wil helpen.’ 

Graag aan de slag als maatschappelijk werker

Inmiddels heeft Fides gehoord dat hij als statushouder in Harderwijk mag blijven; daar krijgt hij - vroeg of laat – een woning toegewezen. Hij wil heel graag aan de slag als maatschappelijk werker of iets in de zorg doen. Maar bovenal kijkt hij uit naar de hereniging met zijn gezin. ‘Dat gaat helaas nog lang duren; de IND heeft nog heel veel aanvragen liggen. Ik probeer dat te accepteren en toch een gelukkig mens te blijven. Soms is dat moeilijk, maar ik doe mijn best.’